Architektura gotycka we Wrocławiu

Wrocław jest miastem o ogromnej liczbie zabytków architektury gotyckiej, nie sposób opisać wszystkich, dlatego zaprezentuje tylko niektóre z nich:

Archikatedra św. Jana Chrzciciela – trójnawowa bazylika z ambitem (przejściem powstałym z przedłużenia naw bocznych i poprowadzenia ich wokół prezbiterium – za ołtarzem głównym). Budowla pochodzi z XIII-XIV w., poprzedziły ją trzy wcześniejsze.  Pierwsza budowla, wzorowana na archikatedrze czeskiej wzniesiona była ok. 1000 r.  z kamienia polnego spajanego gliną i została zniszczona w czasie najazdu księcia czeskiego Brzetysława I ( 1038-1039). W latach 1996-996 prowadzone były tu badania archeologiczne, w wyniku których w rejonie obecnego prezbiterium i szerszego przęsła nawy głównej natrafiono na pozostałości budynku kościoła (prawdopodobnie z połowy X w.).

Bazylika pw. św. Elżbiety Węgierskiej – trójnawowy bazylikowy kościół, budowany od początku XIV wieku, poprzedzał w tym miejscu kościół pod wezwaniem św. Wawrzyńca (z XIII w.). Wieżę  o wysokości 130,5 m, przylegająca do kościoła od południa ukończona w połowie XV w. Jest ona pozbawiona przypór i akcentowana lizenami oraz blendami. W wieży wiszą trzy dzwony  z  roku 1460, 1471 i 1923.  Pożar w 1976 spowodował prawie całkowite zniszczenie drewnianego wyposażenia kościoła – odbudowa trwała praktycznie przez całe lata osiemdziesiąte. Zrekonstruowana wieża posiada wysokość ok. 90 m.

Katedra św. Marii Magdaleny – bazylikowy kościół bez transeptu. Budowla pochodzi z połowy XIV w., poprzedziły ja dwa wcześniejsze kościoły. W XV w. ukończone zostały dwie wieże, a tzw. Mostek Czarownic (Pokutnic) łączy je na wysokości ostatniej kondygnacji.  W 1546 przeniesiono do katedry, pozostałość po rozbiórce opactwa ołbińskiego tj. romański portal główny z trójnawowej bazyliki św. Wincentego, który wmurowano w elewację południowąi znajduje się tam do dziś. Portal wykonany został z różowawego piaskowca. Pilastry przy drzwiach pokrywają ornamenty rośline i maski stworów, które miały powstrzymywać zło.

Kolegiata Świętego Krzyża i św. Bartłomieja (zdjęcie poniżej, budowla na drugim planie) – dwukondygnacyjny kościół halowy powstały w XIII/XIV w.  Na dolnej kondygnacji znajduje się kościół św. Bartłomieja, na górnej właściwy kościół – Świętego Krzyża, powtarzający prawie całkowicie jego rzut. Całość zbudowano na planie krzyża łacińskiego: czteroprzęsłowe, wydłużone prezbiterium zakończone trójbocznym obejściem.

Kościół św. Marcina – jedna z najstarszych istniejących budowli we Wrocławiu, zbudowany w XIII w.  Pierwotnie kościół był dwupoziomowy, jednakże przez wieki, z powodu podniesienia otaczającego gruntu, dolna kondygnacja ma obecnie charakter krypty (zdjęcie powyżej, budowla na pierwszym planie).

Kościół pw. św. Stanisława, św. Doroty i św. Wacława –  trójnawowy, kościół halowy z pięcioprzęsłowym prezbiterium zakończonym pięcioboczną absydą i przykrytym sklepieniem krzyżowym. Zbudowany pod koniec XIV wieku  dla upamiętnienia porozumienia między Kazimierzem Wielkim, a Karolem IV (porozumienie o prawach do Śląska). Patroni kościoła: symbolizowali odpowiednio Polskę, niemieckich osadników oraz Czechy.

Kościół św. Wojciecha – jednonawowy kosciół z transeptem zbudowany po najeździe mongolskim w 1241 r. Budowlę poprzedzał romański kościół z początku XII w. będący pierwszym kościołem na lewym brzegu Odry powstałym przed lokacją miasta. Wielokrotnie rozbuowywany – w początku XIV w. zbudowano o nowe, wielobocznie zamknięte prezbiterium, następnie przedłużono nawę i podwyższono mury.

Ratusz – budowany w etapach od końca XIII w.  do początku XVI w. Jest to dwukondygnacyjny, podpiwniczony, trójtraktowy budynek z ryzalitami w części południowej (występy z lica w elewacji), zbudowany na planie wydłużonego prostokąta z wieżą. W wieży o wysokości 66 m znajduje sie jeden z najstarszych dzwonów zegarowych w Polsce (z 1368 r.).

Fotografie: M. Słomczewska
Źródła (dostęp 2013-03-28):
http://www.koscioly.wroclaw.pl/
http://www.pl.wikipedia.org/wiki/Kategoria:Zabytkowe_ko%C5%9Bcio%C5%82y_Wroc%C5%82awia

Dodaj komentarz